Leerkrachten niet digitaal geletterd, maar hun leerlingen wel?

10.10.19

Het onderwijs wordt toekomstbestendig wanneer we digitale geletterdheid aan het nieuwe curriculum toevoegen. Hierbij wordt vaak alleen benadrukt waarom het belangrijk is voor kinderen om digitaal vaardig te zijn. Staan we alleen wel goed genoeg stil bij de personen die deze kinderen onderwijzen?

In het Financieele Dagblad gaf leerkracht Gijsbreght van Doorn al aan een mogelijk struikelblok te zien, namelijk het aantal leerkrachten dat digitaal vaardig is. In het nieuwe curriculum wordt verwacht dat leerkrachten aan de slag gaan met mediawijsheid, ICT-basisvaardigheden, informatievaardigheden en computational thinking. Met deze vaardigheden moeten leerlingen digitaal geletterd worden. Maar hoe kunnen we verwachten dat we een generatie grootbrengen die snapt wat een algoritme is of hoe je met sociale media moet omgaan, wanneer leerkrachten hier zelf mee worstelen?

Behoefte aan ondersteuning
DUO onderwijsonderzoek & Advies heeft in opdracht van ECP, Platform voor de Informatiesamenleving, onderzoek gedaan naar digitale geletterdheid in het basisonderwijs onder 5.296 leerkrachten, ICT-coördinatoren, directeuren en bestuurders. Hieruit blijkt dat 7 op de 10 leerkrachten aandacht besteedt aan digitale geletterdheid, maar dat slechts een tiende hierbij een leerlijn gebruikt. Van alle gevraagde zegt 33% behoefte te hebben aan ondersteuning van educatieve uitgevers en/of andere onderwijsorganisaties (23%). Zodra digitale geletterdheid onderdeel van het nieuwe curriculum wordt, dan is de leerkracht dé schakel om de implementatie van digitale geletterdheid succesvol te maken.

Momenteel voert Basicly het grootste project in Nederland uit op het gebied van digitale geletterdheid. In totaal zijn er 150 scholen (primair én voortgezet onderwijs) in Groningen, Friesland en Drenthe die onder begeleiding van Basicly werken aan de volledige implementatie van digitale geletterdheid. De werkdruk ligt hoog bij leerkrachten en om de vaardigheden die onder digitale geletterdheid vallen te beheersen, moet er nog veel nieuwe kennis worden opgedaan. “Je kunt niet verwachten dat leerkrachten zelf een methode uit de grond stampen, want daar komt het in feite op neer. Daar hebben ze misschien wel de expertise voor, maar niet de tijd”, aldus Anneke Jansma, leerkracht op CBS De Regenboog in Bedum.

Met oog op die behoefte en tijdsdruk heeft Basicly een online platform ontwikkeld met een leerlijn rond de vier basisvaardigheden binnen digitale geletterdheid. Zo wordt elke leerkracht in staat gesteld om hiermee structureel aan de slag te gaan zonder dat ze zelf tijd verliezen bij het zoeken naar concrete uitwerkingen en praktische toepassingen.


Online begeleiding
Door het ontwikkelen van leerpaden die gekoppeld zijn aan de SLO-doelen, zien leerkrachten heel overzichtelijk welke doelen ze kunnen behalen via het online lesmateriaal. Zo hoeven ze zelf niet uit te zoeken wat ze concreet moeten behandelen tijdens de les en weet de directie ook wat er wordt aangeboden in de klas.

Op het platform staan leerpaden die zo zijn ontwikkeld dat je ze kunt integreren in bestaande lessen. Op deze manier hoeft digitale geletterdheid geen apart vak te worden. Je vindt daarnaast meer dan 400 video's, maar ook ander lesmateriaal dat geschikt is voor de verschillende niveaus van de leerkracht en de leerling. Zo kan een leerkracht die al wel digitaal vaardig is het lesmateriaal inzetten en krijgt de leerkracht die minder digitaal vaardig is meer handvatten. Daarnaast kunnen leerkrachten ook de ontwikkeling van hun leerlingen bijhouden. Ze hebben op die manier nog steeds de regie in eigen hand, maar ze krijgen vanuit Basicly wel de juiste tools en begeleiding om digitale geletterdheid een structurele plek te geven in het onderwijs.
Deel bericht
(advertentie)

Mogelijk bankgegevens scholieren buitgemaakt bij hack boekenleverancier

15.04.24
De Mondia Scholengroep waarschuwt scholieren en hun ouders voor phishing mails. Bij een hack bij hun boekenleverancier Iddink Learning Materials zijn mogelijk persoonlijke informatie, waaronder ook bankgegevens buitgemaakt. De scholengroep gaat zolang dit niet uitgesloten kan worden, ervan uit dat dit ook daadwerkelijk het geval is.
Deel bericht

‘Weet wat er gebeurt als je het internet gebruikt’

14.04.24
Bijna iedereen gebruikt internet. Toch begrijpen weinigen écht hoe het internet is opgebouwd. Daar moet wat aan gebeuren, vindt Cristian Hesselman, wetenschapper en directeur van SIDN Labs.
Deel bericht

Zorgen over online delen kinderfoto's: identiteitsfraude ligt op de loer

13.04.24
In Frankrijk is het illegaal, en het Italiaanse parlement debatteert dit weekend over een nieuwe wet die het strafbaar stelt: ouders die foto's plaatsen van hun kinderen op sociale media. Ook in Nederland maken instanties zich zorgen over de gevolgen van het zogenoemde sharenting, een samentrekking van de Engelse woorden sharing en parenting. Dat slaat op het overmatig delen van kinderfoto's.
Deel bericht

6 tips: digitale geletterdheid in oorlogstijd

10.04.24
Kinderen en jongeren zien op televisie en via online media schokkende beelden over oorlogen, aanslagen en ander geweld. Dit roept soms heftige emoties op. Daarnaast is oorlog steeds vaker ook een informatieoorlog: niet alle informatie die leerlingen zien, horen en lezen is juist.
Deel bericht

Blog | Samenwerking Vlaanderen bij ontwikkelen digitale geletterdheid Nederlandse leraren

06.04.24
Onlangs werd bekend dat Nederland gaat samenwerken met Vlaanderen in het verbeteren van de digitale geletterdheid van leraren. Vlaanderen lijkt zijn eerdere achterstand omgezet te hebben in een voorsprong. In Nederland zijn de projectplannen nog niet bekend gemaakt, omdat er eerst een publieke aanbesteding moet plaatsvinden.
Deel bericht

Onderzoek Media Ukkie Dagen: 91% van ouders zet digitale media in voor ‘eigen’ tijd

05.04.24
Het overgrote merendeel van ouders met kinderen van 0 t/m 6 jaar laat hun kinderen digitale media gebruiken om zelf iets anders te kunnen doen. Dit blijkt uit onderzoek van Netwerk Mediawijsheid dat is uitgebracht tijdens de Media Ukkie Dagen.
Deel bericht

Languit op de bank een film kijken is ontspannend voor jou, maar niet per se voor je kind

30.03.24
Tijdens de Media Ukkie Dagen (van 5 t/m 12 april) wordt er in heel Nederland aandacht gevraagd voor de mediaopvoeding van kinderen van 0 t/m 6 jaar. Dit jaar staat het thema ontspannen met media centraal. Maar wat wordt daar eigenlijk mee bedoeld? En waarom is het belangrijk? Denise Bontje van netwerkpartner Mediasmarties over het belang van het thema Ontspannen met media.
Deel bericht

Nederland en Vlaanderen gaan samen digitale vaardigheden leraren verbeteren

27.03.24
Nederland en Vlaanderen gaan samen een methode ontwikkelen om leraren doorlopend digitaal vaardiger te maken en hun kennis over digitale geletterdheid te vergroten. Daarmee kunnen ze deze vaardigheden en kennis ook beter overbrengen op hun leerlingen. De Europese Commissie stelt hiervoor zo’n € ...
Deel bericht

Kabinet kent 351,6 miljoen euro toe aan technologieonderwijs

26.03.24
Het programma Techkwadraat kan van start. Dit programma heeft als doel technologieonderwijs voor ieder kind toegankelijk te maken, ongeacht achtergrond of sociaaleconomische status. Ieder kind krijgt een stevige basis van technische, digitale en praktische vaardigheden mee.
Deel bericht

Terroristische bedreigingen met onthoofdingsvideo naar Franse scholen gestuurd: psychologische hulp voor leerlingen die plots gruwel zien

22.03.24
In Île-de-France, de regio rond de Franse hoofdstad Parijs, hebben verschillende middelbare scholen in gehackte digitale ruimtes berichten ontvangen waarin wordt gedreigd met een terreuraanslag. De berichten gaan gepaard met een onthoofdingsvideo. Het Franse ministerie van Onderwijs zegt psychologische hulp aan te bieden aan leerlingen en volwassenen die tegen hun wil de video’s hebben gezien.
Deel bericht

Het als volwassene uitwisselen van seksueel getinte berichten met kinderen tot 16 jaar is vanaf 1 juli strafbaar

21.03.24
Dit verbod op 'sexchatting' staat in de nieuwe Wet seksuele misdrijven, die op 19 maart is aangenomen door de Eerste Kamer. Ook sexchatting met jongeren van 16 of 17 jaar in een kwetsbare positie wordt strafbaar.
Deel bericht

Lezen met een TikTok-brein

17.03.24
Het is slecht gesteld met de leesvaardigheid van Nederlandse jongeren. Tegelijkertijd zijn jongeren de afgelopen vijf jaar meer boeken gaan lezen. Hoe staat het met de ontlezing in Nederland?
Deel bericht

Basisscholen vinden digitale geletterdheid leerlingen belangrijk en werken aan het bevorderen daarvan

15.03.24
Basisscholen in Nederland zijn zich zeer bewust van het belang van het bevorderen van de digitale geletterdheid van hun leerlingen en hun taak als school daarin. Ze doen er dan ook al veel aan, maar ze doen dat nog niet altijd op basis van een gezamenlijke visie op bestuurs- of schoolniveau en volge...
Deel bericht

Smartphonebeleid op school: deze stappen helpen je op weg

14.03.24
Sinds 1 januari 2024 geldt een nieuwe landelijke richtlijn in het voortgezet onderwijs voor smartphones en andere devices in de les. Vanaf het schooljaar 2024/2025 geldt de afspraak ook voor het primair onderwijs en het gespecialiseerd onderwijs.
Deel bericht

Laatste horde voor Europese AI-wet genomen: parlement stemt in

14.03.24
Het Europees Parlement heeft woensdagmiddag met een grote meerderheid de AI-wet aangenomen. De wet moet de opkomst van kunstmatige intelligentie in Europa beteugelen, zonder innovatie in de weg te zitten.
Deel bericht

Gamification, next level voor je les!

13.03.24
De meeste docenten hebben een aantal werkvormen en strategieën die ze met regelmaat inzetten. Zo komen de timer en denken-delen-uitwisselen wekelijks terug in mijn lessen. Ik had me echter nooit afgevraagd waarom ze werken. Wáárom gaan leerlingen juist bij deze activiteiten meteen aan de slag of blijven ze nieuwsgierig?
Deel bericht

Gianni de W.: overdag een lieve jongen, ’s avonds online een monster

12.03.24
In de rechtbank in Breda mag Gianni de W. (25) uit Etten-Leur deze dinsdag uitleggen hoe hij honderden meisje afperste met naaktfoto’s en -video’s. Op de eerste ochtend blijkt al dat Gianni een gespleten persoonlijkheid had.
Deel bericht

Peuters missen wel 1000 woorden per dag door schermgebruik – en kunnen daardoor slechter communiceren met hun ouders

11.03.24
Dat blijkt uit nieuw onderzoek. Naast dat de schermtijd in gezinnen drastisch zal moeten verminderen, geven de onderzoekers ook tips hoe je toch de tv aan kan zetten zonder dat de ontwikkeling van je kind eronder hoeft te lijden.
Deel bericht

Conceptkerndoelen burgerschap en digitale geletterdheid opgeleverd

07.03.24
Veel scholen zijn in de afgelopen jaren aan de slag gegaan met burgerschap en digitale geletterdheid. Maar er waren nog geen kerndoelen. En daardoor was het niet duidelijk wat leerlingen hiervoor moeten leren. Daarom is het zo belangrijk dat er ook voor deze leergebieden kerndoelen komen [...]
Deel bericht

32 nieuwe pilots van start in schooljaar 2024/2025

07.03.24
Het ministerie van OCW heeft officieel bekendgemaakt dat 32 pilot-aanvragen in het kader van de regeling Impuls Open Leermateriaal zijn toegekend. Met de 25 pilots die al lopen binnen het programma komt het totaal aantal pilots op 57. Opvallend is dat de pilots erg divers zijn in samenstelling en thema, zo zijn er initiatieven die zich bezig gaan houden met wereldburgerschap, AI, bewegingsonderwijs en de basisvaardigheden.
Deel bericht
(Advertentie)
(Advertentie)