Schoolleiders zijn aan zet. Zij voeren hun vak uit in een complexe en uitdagende omgeving. De derde Staat van de Schoolleider is tijdens het congres ‘Staat van het onderwijs’ uitgereikt aan onderwijsministers Slob en Van Engelshoven. De inhoudelijke artikelen snijden actuele thema’s aan in het werkveld van de schoolleider. Deze uitgave laat zien dat we met recht trots mogen zijn op ons vak!

De VO-raad ziet in de Staat van het Onderwijs een bevestiging van de noodzaak om samen met alle onderwijspartners tot een pact te komen om knelpunten in samenhang aan te pakken. Het verhogen van de aantrekkelijkheid van het beroep van leraar staat daarbij hoog op de prioriteitenlijst.Dat vraagt ook extra inspanning van de sector zelf voor het behoud van startende docenten.

Over het algemeen gaat het goed met het onderwijs, sommige onderdelen hebben aanvullende aandacht nodig. AVS-voorzitter Petra van Haren: “De Nederlandse scholen zijn zeer vooruitstrevend waar het gaat om innovaties, zo blijkt uit internationale vergelijking. Het is jammer dat op dit punt het perspectief en de cruciale rol van de schoolleider bij innovaties nagenoeg geheel ontbreekt.

In aanloop naar de Voorjaarsnota 2019 eind mei roept de Stichting van het Onderwijs de ministers Van Engelshoven en Slob met klem op nieuwe bezuinigingen op het onderwijs te voorkomen. Ook vraagt de stichting om onderzoek naar de mogelijkheden om de ingevoerde ‘doelmatigheidskorting’ te schrappen. Deze heeft een averechtse werking op de kwaliteit van het onderwijs.

Wat je ziet is dat bij pubers en adolescenten de ziektes vooral psychosociaal zijn. Dat komt omdat hun brein zich nog ontwikkelt. Ze gaan voor winst op de korte termijn in plaats van geluk voor de lange termijn en maken wel eens verkeerde keuzes. Daarom moet je ze goed begeleiden. Die taak ligt bij de ouders, maar ook bij scholen. Zij hebben een zorgplicht.

De onderwijssector moet scherper kiezen wat ze leerlingen wel en niet bijbrengt en heldere doelen en ijkpunten afspreken. Dat is nodig om het onderwijs toekomstbestendig te maken en leerlingen goed op hun toekomst voor te bereiden. De PO-Raad onderschrijft dit maar stelt dat dit alleen lukt wanneer ook politiek en maatschappij scherper kiezen wat ze van het onderwijs vragen.

Het aantal scholen dat op een nieuwe manier lesgeeft, is de afgelopen jaren explosief gestegen. Maar scholen weten helemaal niet of hun leerlingen daar beter van worden. De Onderwijsinspectie ziet de leerprestaties niet verbeteren.Dat komt omdat scholen hun koerswijziging nauwelijks evalueren. En als er wél wordt geëvalueerd, wordt die kennis niet gedeeld met andere scholen.

Ouders zijn over het algemeen tevreden over het onderwijs. Dat meldt Ouders & Onderwijs in De Staat van de Ouder. Volgens de landelijke ouderorganisatie zijn ouders met kinderen op de basisschool gemiddeld genomen ‘een stuk tevredener’ dan ouders met kinderen in het voortgezet onderwijs.

Het gaat niet goed met de havo. Havisten blijven het vaakst zitten, het lukt bovengemiddeld veel leerlingen niet om binnen vijf jaar een diploma te halen en er zijn relatief veel havo-afdelingen op middelbare scholen die zwak presteren. We moeten ons afvragen of al die verschillende niveaus die we op het VO hebben nog wel goed werken.